Wyrób masła
Przerób mleka na masło składa się z szeregu kolejnych czynności, z których najważniejsze są: odwirowanie mleka, pasteryzacja śmietany, oziębienie, zakwaszenie, dojrzewanie i zmaślanie śmietany oraz płukanie, wygniatanie i pakowanie masła.
Omówmy tylko niektóre etapy, a mianowicie począwszy od zma-ślania śmietany.
Masło jest wyrabiane ze śmietany ukwaszonej czystymi kulturami zakwasów maślarskich i w zależności od potrzeby barwionej.
Na skalę przemysłową wyrób masła przeprowadza się w zakładach mleczarskich. Zmaślanie śmietany odbywa się w specjalnych masielnicach, wypełnionych do 40% objętości, w których śmietana na skutek wstrząsów powodowanych, przez' obroty ma-sielnicy pieni się, po czym wydziela się z niej tłuszcz w postaci drobnych kuleczek wielkości ziarnka prosa. W śmietanie tłuszcz jest rozproszony w wodzie, tzn., że mamy emulsję tłuszczu w wodzie. Tłuszcz jako lżejszy gromadzi się na powierzchni pozostałego płynu zwanego maślanką. Maślanka stanowi cenny orzeźwiający napój o składzie zbliżonym do odtłuszczonego mleka. Po spuszczeniu maślanki z masielnicy następuje etap płukania, tzn. tłuszcz dokładnie wypłukuje się kilkakrotnie chłodną wodą, po czym następuje tzw. wygniatanie, tzn. tłuszcz wypłukany jest wygniatany za pomocą specjalnych urządzeń (wałków) zazwyczaj wbudowanych wprost w masielnicy.
Przy produkcji masła solonego, przed wygniataniem dodaje się soli (warzonki) w postaci drobno zmielonej lub solanki. Proces wygniatania trwa tak długo, aż poszczególne ziarna zostaną4zlepione w jednorodną masę z dokładnie rozpyloną wodą w postaci bardzo drobnych, niewidocznych gołym okiem kropelek.